Ο συγγραφέας Γιάννης Φιλιππίδης, κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό το τρίτο του βιβλίο «Κρατάς Μυστικό;» από την Άνεμος Εκδοτική. Η Βάσω Παπαδοπούλου συζήτησε μαζί του για τους χαρακτήρες, το ύφος και την υπόθεση του βιβλίου.
Πρόκειται για το τρίτο μυθιστόρημά σας. Όπως στα προηγούμενα συναντάμε εξαιρετικούς γυναικείους χαρακτήρες. Εδώ υπάρχουν τρεις κυρίες. Υπάρχουν κοινά στους χαρακτήρες τους;
Από εποχής «Μυρωδιάς σου στα σεντόνια μου», γράφοντας το πρώτο μου «ευπώλητο» -αντιπαθώ χαρακτηριστικά τον όρο- μυθιστόρημα, ένιωσα απ’ τη μια καλύτερα τον Γιάννη σαν αγόρι κι απ’ την άλλη τις γυναίκες και τη στάση τους απέναντι τόσο στη ζωή, όσο και τους άντρες. Κοινά χαρακτηριστικά λοιπόν στη μάνα Αλεξάνδρα, την κόρη-κλέφτρα Άννα και την «κακιά» θεία Λαμπρινή υπάρχουν κι είναι το έξης ένα: η αδικαιολόγητη ευπιστία απέναντι στο αντρικό φύλο. Οι γυναίκες –που γνωρίζω πια κι υπεραγαπώ σα Γιάννης αλλά και σα πεζογράφος σεσημασμένος- έχουν ένα και μόνο κύριο ελάττωμα: την ίδια στιγμή που αποτελούν την αιτία ύπαρξης του ίδιου καθ’ αυτού του σύμπαντος και άπαντος του πολιτισμού του, αυτοχαρακτηρίζονται έξυπνες –κάτι ξέρουν και το λένε, αλλά αλίμονο, δεν είναι μόνο έτσι- γι’ αυτό μπλέκονται εύκολα σε κάθε αρσενικό «έγκλημα». Οι τρεις μου ηρωίδες, πάσχουν απ’ αυτό το ίδιο γεγονός. Σαν σύζυγος και κόρη οι δυο πρώτες, σαν αδελφή-προστάτης η Λαμπρινή από την άλλη μεριά. Πέρα απ’ αυτό το γεγονός, ανιψιά και θεία, κρύβουν ομοιότητες συμπεριφοράς, που θ’ αποφύγω να εξομολογηθώ στην πρώτη ερώτηση μιας τόσο ενδιαφέρουσας συνέντευξης.
Η νεαρότερη ηρωίδα σας, είναι κλέφτρα. Ληστεύει τράπεζες. Η πράξη είναι κατακριτέα, ωστόσο, εσείς χωρίς να παρέχετε δικαιολογίες, δίνετε αιτίες. Μπορούν οι αιτίες άξιες, να γίνουν δικαιολογίες ή ελαφρυντικά για κολάσιμες πράξεις;
Η δική μου Άννα του «Κρατάς μυστικό;», εγκληματεί συνειδητά –φέρει πλήρη συνείδηση για μένα ένα κορίτσι που ‘ν’ άξιο να κάνει τη νοσοκόμα στην ανίκανη εργασίας μάνα του- αλλά κανενός εγκληματικού χαρακτήρα πράξη δε συγχωρείται, τουλάχιστον κατά τα μέτρα του δικού μου νου, εξ’ ου και πληρώνει ακριβά το τίμημα, ούτε δω θα ‘θελα να καταστρέψω την έκπληξη/εις του/της αναγνώστη/στριας. Ας μη ξεχνάμε ωστόσο το γεγονός, πως η Άννα περπατάει σε σπασμένα πεζοδρόμια της αστικής ζώνης της πρωτεύουσας κι απολαμβάνει τη ΜΗ δικαιοσύνη και τη ΜΗ ασφάλεια μιας χώρας, στην οποία έτυχε να γεννηθεί. Δεν είναι λοιπόν η Άννα που αναγκάζεται να πάρει το «νόμο» της ζωής της στα 12χρονα τρεμάμενα χεράκια της. Της οφείλει εξηγήσεις η επίσημη ελληνική πολιτεία, που αφενός την άφησε εγκαταλειμμένη από πατέρα, αφετέρου της δίδαξε –εν επάρκεια απλήρωτων λογαριασμών- το απόλυτο έγκλημα, αυτό της κλοπής ως τα 26 της χρόνια. Εγκληματεί για να μη χάσει εαυτόν και ανάπηρη κι ανίκανη εργασίας πια μάνα, σε διαφορετικού αντικειμένου ιδρύματα. Η λύτρωση στο αρχαιοελληνικού τύπου δράμα, δε θα ‘ναι εύκολη. Αλλά θα προτιμούσα η χώρα που αγάπησε –όσοι κι όλοι εμείς- να της εξασφάλιζε στοιχειώδη προστασία, ασφάλεια και δικαιοσύνη, αυτή την άχαρη κι άδικη Ελλάδα περιγράφω σα σκηνικό –που ‘χουμε βιώσει πια από κρίσεως τουλάχιστον και πέρα, για να μην αναφερθώ και τα πρωτύτερα χρόνια- την προίκισε μ’ ένα μακρύ φονικό –αλλ’ ωστόσο ποτέ χρησιμοποιηθέν- μαχαίρι στα παιδικά χεράκια της. Πήρε την κατάσταση στα χέρια της και σύμφωνα με τα όνειρα του συγγραφέα, ήτανε το λιγότερο που μπορούσε να κάνει. Γιατί αν ζούσε σ’ άλλη δικαιότερη Ελλάδα θ’ αποτελούσε το απόλυτο παιδί-θαύμα· στην τρέχουσα ωστόσο πατρίδα της, αποτέλεσε το απόλυτο έγκλημα. Κρίνω σα συγγραφέας, ότι επιτέλους, κάποιες αξίες πρέπει να τις πάρουμε από την αρχή, αγνοώντας απλά τους άπιστους πολιτικούς και τις υποτακτικές υπόγραφες τους, υπέρ ξένων-τρίτων.
Οι χώροι που κινούνται οι ηρωίδες είναι τόσο η επαρχία όσο και η πρωτεύουσα, όμως παντού κυρίαρχη εμφανίζεται η μοναξιά. Νομίζετε πως υπάρχει σε τόσο μεγάλο βαθμό; Είναι δυνατό να καταπολεμηθεί ή πρέπει να παραμείνει ;
Η μοναξιά αποτελεί για όλους μας κατάσταση κοινή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Η περιφέρεια ή οι μεγάλες αστικές ζώνες πόλεων, δε βελτιώνουν το γεγονός της τρέχουσας προσωπικής μας απομόνωσης. Κανένας δε μας δίδαξε βλέπετε στα σχολικά μας χρόνια –που έβριθαν σε πληθώρα παναχρήστων πληροφοριών και μαθημάτων- τον τρόπο να ‘μαστε αλληλέγγυοι, ούτε ψυχικά υγιείς, δε μας ‘θέλαν έτσι, αρνάκια πειθήνια μας ήθελαν κι αυτό εξέλαβαν ως αποτέλεσμα. Σαν υπεύθυνος εκδόσεων ενός πανυγειέστατου κατά τα οικονομικά του φορέα, του «Ανέμου» -χωρίς την παραμικρή επιδότηση 1€ πέραν του ίδιου του κεφαλαίου των αναγνωστών του- καταφέραμε να βγάλουμε από τα σπίτια του, κόσμο και ντουνιά σε πλήθος εκδηλώσεων. Αυτό και μόνο καταδεικνύει απ’ τη μια τη διαφορά της εναλλακτικής μας συμπεριφοράς στη διαχείριση των αναγνωστών-φίλων μας κι απ’ την άλλη τη διάθεση των ανθρώπων να ξεφύγουν από τα τέσσερα ντουβάρια των σπιτιών τους, που κάποιοι τους έκλεισαν, προς ιδίων όφελος. Αλλά δε προλαβαίνουν να μάθουν όλοι οι επόμενοι οριστικοί φίλοι τις κινήσεις μας· το ελληνικό δημόσιο κι η φίλα-προσκείμενη ιδιωτική όσο και δημόσια τηλεόραση, παλεύουν να συντηρήσουν καταστάσεις και φαινόμενα , προηγούμενου αιώνα πια. Άλλαξε η εποχή, απλά αυτοί θ’ αργήσουν καιρό ακόμα να τ’ αντιληφθούν, θυμίζοντας ξεπεσμένους αριστοκράτες στην μετά γαλλικής επαναστάσεως εποχής· κακό του ίδιου τους του κεφαλιού, που ζουν στον ολοδικό τους μικρόκοσμο.
Στο μύθο γύρω από τον ήρωα, τυλίγονται οικογενειακές σχέσεις: γιος, αδελφός, εραστής και μετά σύζυγος και πατέρας. Είναι ο Αντώνης ο «αδύναμος κρίκος»; Αν ναι τι τον οδήγησε εκεί; Αν όχι γιατί;
Η αρσενική του επιπολαιότητα και μόνον αυτή, η αχαρακτήριστη. Αφού σαν εραστής και μετά σύζυγος και πατέρας δε στάθηκε επ’ ουδενί επαρκής: εγκατέλειπε σταθερά μέσω του έγγαμου βίου του σύζυγο και παιδί, οριστικά δραπέτευσε αγκαζέ με βλαχοαμερικάνα, αφήνοντας πίσω του συντρίμμια κι ανυπεράσπιστα θύματα. Στάθηκε ο ίδιος ανεπαρκής γιος κι αδερφός κι ο απόλυτος μαμάκας-αδερφάκιας, πράγμα που κατά τα διαδραματιζόμενα του μυθιστορήματος ουδέποτε στάθηκε απαραίτητο, εγκατέλειψε άπαντες κι άπασες, γεννημένος άμυαλος. Αλλ’ επειδή αδυνατώ να ντυθώ κακόψυχων ηρώων-χαρακτήρων ρούχα, του ‘δωσα ένα ελαφρυντικό: την πλάνη της ίδιας της ζωής που –συχνότατα με κύριο ένστικτο το ίδιο σρο στρεβλό μας κεφάλι και νου- μας αποδίδει ίδια αυτή, το σφάλμα συστήματος στο σκληρό δίσκο του νου μας: ο Αντώνης αισθανόταν ερωτευμένος, κατά τα όμοια, επαρκής γιος, αδερφός και πατέρας. Μόνο που δε στάθηκε ποτέ του, τίποτε απ’ όλα…
Υπάρχουν συμβολισμοί στους χαρακτήρες; Τι συμβολίζει η Λαμπρινή; Τι συμβολίζει η Αλεξάνδρα;
Διαχειρίζομαι πάντα στα βιβλία μου τις ψυχικές δράσεις του συμβολισμού. Η Λαμπρινή εκδηλώνει τον απόλυτο σατανά –αλλά δεν άντεξα σα συγγραφέας, να μη προσδώσω τ’ ανάλογα δικαιολογητικά της «γυναίκας, που απέρριψε πρώτη τον εαυτό της και μια νύχτα εξαφανίστηκε από μια γέφυρα του Σίδνεϊ σα να μην υπήρξε ποτέ»- κι απ’ την άλλη μεριά η Αλεξάνδρα –όπως κατά τα δικά μου μέτρα ΚΑΙ η Άννα, μολονότι εγκληματεί κατά συρροήν- το απόλυτο καλό, τον ελληνοπρεπή λόγο, που μονάχα φιλότιμου δε στερείται. Γιατί κρίνω, ότι έχουμε άμεση ανάγκη, να υπενθυμίσουμε τις ακριβότερές μας αξίες σ’ ένα έθνος, που βιάζεται φυσικά κι οικονομικά με τρόπο ανεπανόρθωτο, απολαμβάνοντας λόγους «αυτοκτονίας» λες κι είναι η ίδια καθ’ αυτή Αργεντινή ή η Ισλανδία.
Γιατί αποδεχτήκατε το γεγονός της επιστροφής κι άμεσης ανατιμολόγησης σε τιμή, που προκαλεί από έκπληξη ως εκδοτικό μικρούλι σκάνδαλο [από τα 21.60 στα 13.90€, το τρίτο σας μυθιστόρημα, μολονότι κατά τα μέτρα της εποχής, αποτελεί ένα «ευπώλυτο» προϊόν βιβλίου, που έκανε μια εντυπωσιακή πώληση και διαδρομή 15 και πλέον επιτυχημένων εμπορικά παρουσιάσεων ανά την Ελλάδα;
Συνέβη από δική μου προσωπική επιθυμία, αντιμετωπίζοντας την οικονομική ένδεια χιλιάδων φίλων, που συναντώ προσωπικά και με τρόπο σχεδόν «οριστικό» να χάνουν τις δουλειές τους και κάθε εισόδημα αυτοσυντήρησης των οικογενειών τους. Το «κρατάς μυστικό;» αποτέλεσε την απαρχή όλων των εκδόσεων του «Ανέμου», σε βάθος διετίας πια, υποστήριξε την ύπαρξη ενός οίκου μη εμπορικού χαρακτήρα, που εξακολουθεί να υπερασπίζεται την διαφορά στις εκδόσεις των βιβλίων πεζογραφίας και ποίησης. Έτσι ευθαρσώς ανατυμολογήσαμε -σε εντυπωσιακά φιλική προς τον αναγνώστη τιμή- το αρχικό πολιτισμικό μας κεφάλαιο, που αποτέλεσε την απαρχή πλήθους βιβλίων πεζογραφίας και ποίησης, που γράφονται τυπώνονται στην Ελλάδα κι αυτό από μόνο του αποτελεί δείγμα του δικού μας φερόμενου πολιτισμού. Και σαν δημιουργοί επιθυμούμε να υποστηρίξετε την αγορά ενός έστω βιβλίου άμεσα από το site του «Ανέμου» προκειμένου να εξασφαλίσουμε από κοινού την μελλοντική μας ύπαρξη, που από κανέναν αληθινό φίλο δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Εν συνέχεια –δανείστε αλλεπάλληλα το πλήθος των τίτλων μας- μιας, ακόμα κι αυτό αποτελεί οριστικό κεφάλαιο για το σκοτεινό κι από κοινού σε όλους μας οικονομικό άμεσο μέλλον, τα βιβλία μας έτσι κι αλλιώς χαίρουν πλήρους εκτίμησης και συμπάθειας των ανθρώπων, που στηρίζουν την αξιόπιστη ελληνική πεζογραφία και δεν καταφεύγουν σε εργολαβιστί εκδόσεις οίκων που επιχειρούν –επί ματαίω- ν’ αντιγράψουν την εκδοτική σχέση μας με τους πραγματικούς Έλληνες αναγνώστες κι εξακολουθούν –φύσει και θέση- να εκδίδονται και να διατηρούν την ελληνική τους έδρα. Εκ των προτέρων (κάτι που εδώ και δύο έτη συμβαίνει ασφαλώς) χαίρουμε της απολύτου εκτίμησης και υποστήριξης σας. Επιθυμούμε να συνεχίσουμε έτσι, εκφράζοντας κατά τον φέροντα ολοδικό μας πολιτισμό στις εκδόσεις και την περαιτέρω διάδοση των υπαρχόντων, αλλά και από φθινοπώρου τρεχουσών εκδόσεων μας. Σταθείτε πλάι μας, σε μια εποχή που οι τάχα-δήθεν ευπόλητοι τίτλοι πουλάν αν κατάστημα λιγότερα αντίτυπα από μας, μη λησμονήσετε στιγμή ότι δεν έχουμε ανάγκη μονάχα της πλέριας συμπάθειας σας, αλλά και της αγοράς –έστω- και μόνο ενός βιβλίου. Γιατί στην Ελλάδα του 2012 θα αποτελέσει πολιτισμική αχαριστία να συνεχίσουν να εκδίδουν βιβλία, μονάχα οι αυτοχαρακτηριζόμενοι συγγραφείς-ποιητές, που ‘χουν την δύναμη της οικονομικής συνεισφοράς του κλασικού υποτράπεζου οχταχίλιαρου σε πλήθος οίκων εμπορικού χαρακτήρα που επιχειρούν να διασώσουν μέρος της προσωπικής τους και μόνον περιουσίας σε προσβολή κάθε Έλληνα σημαντικού δημιουργού.
• Μίλησε στη Βάσω Παπαδοπούλου
ιας κι οι αντοχες της τσέπης μας φτωχαίνουν με τρόπο δραματικό και μεις βιαζομαστε για την 4η επανέκδοση του βιβλιου για ν' απολαύσει καινούργιες και περισσότερες ζεστές αγκαλιές φίλων. η επανακυκλοφορία θα γίνει μέσα στο σεπτέμβρη, αλλά προς το παρόν μπορείτε να το προμηθευτείτε μόνο από το σάιτ του Ανέμου, μ' ένα τηλεφώνημα στο 210 82 23 574 [καθημερινά 9.30-2.30 μ.μ. ή ηλεκτρονικά, εδώ:http://
