• Συνέντευξη στον Βασίλη Παπαβασιλείου
Ο πλούσιος ψυχικός του κόσμος, η ειλικρίνειά του, οι ευαισθησίες του, αλλά και η δυνατή του πένα, τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της νέας γενιάς και τον κατέταξαν μεταξύ των πρώτων στις καρδιές του αναγνωστικού κοινού. Ο ευφάνταστος, ευρηματικός, ταλαντούχος και άκρως δημιουργικός συγγραφέας Γιάννης Φιλιππίδης με αφορμή την κυκλοφορία- και την επιτυχία που σημείωσε- το καινούργιο του βιβλίο με τίτλο «Ο Απρίλης στάθηκε αλήτης», αποκαλύπτει τις πηγές έμπνευσής του, τη συγγραφική του πορεία και αναγνωρισιμότητα, τον τρόπο γραφής του και την τεράστια αποδοχή του από τον κόσμο.
Το έβδομό σου βιβλίο με τίτλο «Ο Απρίλης στάθηκε αλήτης» είναι μυθιστόρημα, έχει αποσπάσει καλές κριτικές κι εξαντλεί αυτή την εποχή, την 3η του έκδοση. Ποια στοιχεία κάνουν ένα βιβλίο σαν αυτό, να ξεχωρίσει να διακριθεί και να αρέσει στο ευρύ κοινό;
Ο συγγραφέας Βασίλη μου, θα ’πρεπε να μένει ανεπηρέαστος από υποτιθέμενες συνταγές ή μυστικά συγγραφής, ώστε ν’ αποτελέσει το βιβλίο του, «μαγειρεμένο» αποτέλεσμα προς τέρψιν. Εγώ ξέρω ότι ο «Απρίλης» ξεκίνησε μέσα μου να ενυπάρχει και να ωριμάζει τέσσερα χρόνια πριν, κι όταν στην πορεία είδα ότι με ακολουθούν αέναα οι ήρωες του βιβλίου, που όφειλα στον εαυτό μου ν’ αποτυπώσω στη μυθιστορία, έταξα δυόμιση εποχές σερί: κάθισα Σεπτέμβρη κι όταν σηκώθηκα ήταν κιόλας Απρίλης. Αφιερώνοντας τον προσωπικό σου χρόνο σε κάτι τόσο βαθιά συναισθηματικό και δραματικά φορτισμένο –ακόμα κι αν τα τεκταινόμενα ξεπερνούν τα όρια του αιφνιδιαστικά ξεκαρδιστικού- τότε έχεις πάρει την απόφαση να σταθείς άγραφο χαρτί και να ζωντανέψεις πρόσωπα, κινητοποιώντας τη δική σου αλήθεια. Κι όταν είσαι ειλικρινής πρώτα με τον εαυτό σου κι έπειτα με τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες, κάτι φαίνεται πως λειτουργεί, μια ανοιχτόκαρδη χημεία που εμπνέει εμπιστοσύνη μεταξύ γράφοντος και αναγνώστη, αναπτύσσεται και συντάσσεται με τα απραγματοποίητά μας θέλω, με τη θετική στάση μας απέναντι στη ζωή, κάτι που έχουμε ανάγκη άπαντες.
Περιλαμβάνει κι άλλες λέξεις-κλειδιά αυτό το βιβλίο: ο πλανευτής Απρίλης, ένα νησί γεννημένο από λάβα, τη Σαντορίνη, η φυσική ροή 30 μόλις ωρών σε 520 σελίδες βιβλίου, τα απραγματοποίητα “θέλω μας”, που ανέφερες πιο πριν.
Εντοπίζεις καταστάσεις-κλειδιά, που αφορούν εμένα, σαν χαρακτήρα. Αυτή τη φορά, άφησα ως Γιάννης, το θυμικό και τη σκέψη μου, να προσανατολίζονται σε πράγματα ή προορισμούς, που με γιάτρευαν απ’ όλα τα καθημερινά. Ο “Απρίλης” σαν σηματοδότης της φυσικής και εσωτερικής αναγέννησης, επίσης και γενέθλιος μήνας του δικού μου δελτίου ταυτότητας. Βάλε πλάι του την αιώνιά μου πεποίθηση, ότι μια καινούργια ευκαιρία περιμένει τον καθένα μας για να διορθώσει ό,τι σφάλμα έκανε στο άγουρο παρελθόν του κι ένα νησί, που όταν επισκέφτηκα εγώ για πρώτη φορά, σχεδόν άλλαξε την αντίληψή μου για τα πράγματα, φορτίζοντάς με, με τη δική του ενέργεια. Για μένα, όλα τα χαρακτηριστικά του βιβλίου, καταλήγουν στην αποθεωτική φράση «Θέλω τη ζωή μου πίσω!», που ξεκίναγε την κριτική μιας φίλης συγγραφέως, της Δέσποινας της Τραχαλάκη. Αυτό ήταν ό,τι περισσότερο θέλησα να νιώσει ο αναγνώστης, κλείνοντας τον «Απρίλη». Να περάσει ένα κομμάτι, από το φως που επιχειρεί να μεταδώσει ένα τέτοιο βιβλίο.
Το πρώτο σου μυθιστόρημα, «Η μυρωδιά σου στα σεντόνια μου», κυκλοφόρησε το 2006 κι από τότε, δε σταμάτησε να επανεκδίδεται με ζήτηση αγοραστική, που θα ζήλευαν και νέοι τίτλοι. Τι κάνει κάποια έργα, να αντέχουν στον χρόνο;
Αν κάτι σημαντικό ένιωσα κι έμαθα λειτουργώντας ως συγγραφέας, άβουλος στην αρχή, ενσυνείδητα στη ροή του χρόνου, είναι ότι διαχρονικό, μένει ένα βιβλίο όταν με τον ολόδικό του τρόπο, καταφέρνει να μοιραστεί συναισθήματα απολύτως προσωπικά με τους αναγνώστες του. Και μονόδρομος σ’ αυτό, είναι μία λέξη: η ειλικρίνεια. Αν ως συγγραφέας καταφέρεις να σταθείς ειλικρινής στη μυθοπλασία και την πληρότητα των χαρακτήρων που αναπτύσσεις, ακουμπάς την ειλικρίνεια των άλλων. Μ’ αυτό το πρώτο μου βιβλίο, που ολοένα κερδίζει αγκαλιές και μεγαλώνει ο κύκλος των φίλων που το αγαπούν, ένιωσα για πρώτη φορά πως όταν ένα βιβλίο που κουβαλάει την αλήθεια σου ταξιδεύει για το τυπογραφείο, δεν ανήκει πια σε σένα: είναι κοινό κτήμα για όλους. Και σου φανερώνονται άνθρωποι, που θα μπορούσαν να ορκιστούν ότι ένιωσαν ότι σίγουρα βρέθηκα μέσα στο μυαλό τους, πράγμα βέβαια αδύνατο. Αν ο συγγραφέας φερθεί με απόλυτη ειλικρίνεια απέναντι στη διαχείριση των ίδιων του των συναισθημάτων, αν αφεθεί ανθρώπινα στις χαρές και τις δραματικές στιγμές του, τότε ένα κομμάτι από κείνον, μοιράζεται μ’ εμπιστοσύνη κι επικοινωνεί με αμέτρητες ψυχές, δένει αναγνώστη και συγγραφέα σε μια σχέση, οριστική.
Η φαντασία είναι ένας άλλος κόσμος, ξεχωριστός ή αποτελεί και αυτή μέρος της πραγματικότητας;
Η φαντασία για μένα, είναι η αιτία της δημιουργίας, το σημαντικότερο όπλο του σύγχρονου ανθρώπου. Χωρίς αυτήν, οι άνθρωποι βουλιάζουνε στο γκρίζο και την απραξία. Από το να φυτέψεις μια γλάστρα ή να πάρεις μια απόφαση που μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή σου προς το καλύτερο για πάντα, είναι ανάγκη να λειτουργεί μέσα μας η φαντασία, σε κάθε μας κίνηση, σε κάθε μας σκέψη. Γιατί η φαντασία δεν αφορά μονάχα την τέχνη, αλλά και την ζωή μας την ίδια. Η τέχνη απλά εκπαιδεύει την ψυχή, πρώτα στο να συναισθάνεται παράλληλα να φαντάζεται. Και στην καθημερινή μας ζωή, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά πράγματα. Αρκεί, να τα φανταστούμε.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, η «χειρότερη φυλακή» που υπάρχει στον κόσμο;
Η μοναξιά θ’ απαντούσα μονολεκτικά. Δεν είναι αναγκαίος ο φυσικός εγκλεισμός κάπου για να νιώσει κανείς το αίμα του να παγώνει, αυτό συμβαίνει όταν αισθανθείς μόνος· χωρίς τους ανθρώπους που αγαπούσες κι εξακολουθείς ν’ αγαπάς.
Πότε κάποιος είναι σε θέση να απολαύσει ένα καλό βιβλίο;
Καθένας από μας, έχει τον δικό του χρόνο και το δικό του στιλ, λειτουργεί ανάλογα με τις εσωτερικές του επιθυμίες. Άλλοι απομονώνονται διαβάζοντας ακόμα και ως επιβάτες στη δημόσια συγκοινωνία, άλλοι το θέλουν πλάι στον καναπέ ή το μαξιλάρι τους. Σημασία έχει να θυμόμαστε την ίδια τη συνήθεια της ανάγνωσης, πήξαμε τα τελευταία χρόνια να ζούμε με μια ανοιχτή συσκευή τηλεόρασης, που αποσπά το νου για το δικό της όφελος, χωρίς να νοιάζεται για το θυμικό του κοινού της. Με το διάβασμα ωστόσο, συμβαίνει κάτι μαγικό. Μπερδεμένος σε μια ξένη μυθιστορία, ξεφεύγεις από το δικό σου μικρόκοσμο που συχνά σε βασανίζει ή σε αποσυγκεντρώνει. Και μέσα από τη σιωπή της ανάγνωσης, οι έννοιες και οι προσωπικές μας αξίες, τα ίδια τα θέλω μας, ξεπηδούν μέσα από τις σελίδες του τυπωμένου χαρτιού, γίνονται ξανά μέρος της σκέψης μας, λειτουργία φωτεινής αφύπνισης κατά τη γνώμη μου, αφού μετά το κλείσιμο ενός επιλεγμένου βιβλίου, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να επανασυνταχθεί με τα δικά του συναισθήματα, ποτέ δεν είναι ο ίδιος, μιας και μέσα από την ψυχαγωγία, οι πνευματικές κατευθύνσεις που κινητοποιεί, είναι περισσότερες κι απ’ όσες μπορεί να φανταστεί ένας κοινός νους, ακόμα κι ίδιος ο συγγραφέας.
Ποιος είναι ο λόγος που η ευτέλεια πουλάει στη σημερινή εποχή;
Λιώσανε τα εγκεφαλικά μας κύτταρα τις τελευταίες δυόμιση δεκαετίες, κυνηγώντας ένα life style, που αποσκοπούσε σε εμπορικά οφέλη τρίτων. Ο τρόπος σκέψης μας, πήρε χαρακτήρα ιλουστρασιόν ή καθρεφτιζόταν σε ανύπαρκτα ή ουτοπικά ιδανικά, προβαλλόμενα από τηλεοπτικούς δέκτες. Συνηθίσαμε στη μη σκέψη, το χειρότερο είναι ότι πολλοί από μας, κατέληξαν να ζουν μηχανικά, ζώντας υλιστικά. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην πεζογραφία που εκδίδεται στη χώρα μας.
H άγνοια ή η γνώση, μας βοηθά να ζούμε καλύτερα;
Χρόνια περιπλανήθηκα ως Γιάννης, ταλαιπωρούμενος με μια όμοια σκέψη για το αν θα ’πρεπε σ’ αυτόν τον πλανήτη να ζω σαν άβουλο πρόβατο, ανυποψίαστα και δίχως βούληση, που από μόνη της κάποτε, παράγει εσωτερική σκέψη, φαντασία όπως την κουβεντιάσαμε και πιο πριν, δράση, καλύτερες αποφάσεις για μας. Η γνώση αυξάνει την κριτική ικανότητα, ανοίγει παράθυρα που φέρνουν καινούργιο άνεμο στο νου, όχι πάντα ανώδυνα. Αλλά ακόμα κι η υπερευαισθησία που αναπτύσσεται αναπόφευκτα στο πνεύμα μας, είναι αυτή που θα συγκινηθεί ή θα πονέσει. Ταυτόχρονα όμως, είναι κι η μόνη μας ικανότητα για να μην αφήσουμε τις ζωές μας να κυλήσουν, αψήφιστα.
Επικοινωνήστε με τον συγγραφέα: https://www.facebook.com/Yannis.Filippidis.anemosekdotiki
Πηγή:
