«Κρατάς
μυστικό;» ένα μυθιστόρημα που μας ωθεί να αναζητήσουμε ένα κλειδί που θα
απασφαλίσει τα μέσα μας, θα ανοίξει τους ασκούς της σκέψης μας. Πόσα μυστικά
και ψέματα δεν μας κατατρύχουν καθημερινά; Πόσα μυστικά και ψέματα κρατάμε καλά
αμπαρωμένα στο είναι μας από τον φόβο μην τύχει κι έρθουν κάποια στιγμή στο φως
και προκαλέσουν πολλές πληγές στο περιβάλλον μας; Ένα τέτοιο μυστικό κρατάει
μέσα της κι η Άννα, ηρωίδα του Γιάννη Φιλιππίδη, μια κοπέλα που πολύ πρώιμα
σηκώνει τον σταυρό της αναλαμβάνοντας τον ρόλο του προστάτη της μάνας της. Μόνη της φυγή η γραφή, μοναδικό
ταξίδεμα σε χώρους ονειρικούς κι η άμυνά της απέναντι στη δίνη της ζωής της.
Έτσι μας αποκαλύπτεται η ανατομία της ψυχής της:
«Γράφω, γράφω, για να μη
μαζεύω σμήγμα στο μυαλό μου, κόμπους άρρωστους γράφω για να 'χω πιο ανοιχτές
ανάσες… γράφω για να μην ξεχάσω. Να μην ξεχάσω ποτέ ούτε μια λεπτομέρεια, λες
κι ενδέχεται να συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο. Δες πώς ονόμασα αυτό το ηλεκτρονικό
μου ημερολόγιο: «Οι αλήθειες πριν τελειώσουν». Μ’ αρέσει . και να μην έχω
μυστικά από σένα εξίσου μ αρέσει. Τον τρόπο θα τον βρω, σημασία έχει να μη θέλω
να 'χω…»
Μα ένα
μυστικό κρατούσε κι η μάνα της η Αλεξάνδρα, το μυστικό ενός γάμου που επέπλεε
στην αφρώδη επιφάνεια του τίποτα περιστοιχισμένη από φοβίες, υποψίες και λάθη.
΄Ενας γάμος φαινομενικά ανεκτός κάποια στιγμή ανατρέπεται κι η Αλεξάνδρα με την
κόρη της μετεωρίζονται μεταξύ του πόνου της εγκατάλειψης και της ανάγκης της
κάλυψης των προς το ζην. Μια τέτοια πιεστική καθημερινότητα είναι που θα
οδηγήσει το νου της δωδεκάχρονης Άννας να βγει στην παρανομία, να κλέβει για να
φέρνει χρήματα στην αδύναμη μητέρα. Μα η αποκάλυψη της αλήθειας ίσως να
σκοτώσει το μοναδικό πλάσμα που έχει μια κόρη μετά την άνανδρη φυγή του πατέρα
στην Αμερική πίσω από το φουστάνι μιας… Ψέμα στο ψέμα λοιπόν, απάτη στην απάτη
κι η δράση της μικρής παράνομης, της κλέφτρας για όλους ξεκινά… Στην αρχή με
ψιλοκλοπές μα γρήγορα το πράγμα χοντραίνει…
Ώσπου να
σκοντάψει πάνω στον μάρκο, τον έρωτα της ζωής του. Εκεί αποκαλύπτεται η
αλήθεια, η αγάπη δεν ανέχεται τα ψέματα κι ο Μάρκος καλά κρατά το μυστικό της
αγαπημένης του μέσα του είναι η προϋπόθεση για να έχει την πολύτιμη Άννα κοντά
του για να συνεχίσει να είναι ευτυχισμένος. Η Άννα λουσμένη στα ιαματικά νερά
του Έρωτα, βουτάει μέσα να εξαγνιστεί, φανερώνει και φανερώνεται, αποκαλύπτεται
στον άνδρα που ασυναίσθητα αντιλήφθηκε πως θα ‘ταν το μοιραίο της, ο άνθρωπος
της ζωής της. Έστω και της βραχύβιας ύπαρξής της σε έναν κόσμο ψευτιάς, αδικίας
με περίσσεια φτώχειας και ανειλικρίνειας.
Έτσι
πλέκεται ένα συναισθηματικό και ψυχολογικό δράμα, μια ανάβαση να αντέξει να ζει
κανείς στην παρανομία κατ ανάγκη, αφού δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Ώσπου φτάνει
μια καταραμένη στιγμή να ανατραπούν όλα κι όλα να αποκαλυφθούν με τον πιο
οδυνηρό τρόπο και τίμημα. Μια στιγμή αδόκητη, μια λάθος κίνηση, ένα
στραβοπάτημα. Τότε ξεδιπλώνεται μια φρικτή πραγματικότητα κι οι ήρωες που
απομένουν πίσω βαρύνονται με το τρανό φορτίο να αντέξουν, να συνεχίσουν να
ζουν… Μόνη της απόδραση το όνειρο:
«Κι εγώ
ονειρευόμουνα σύννεφα στην κουνουπιέρα, δάκρυα βροχής κι αγγελάκια ζωγραφιστά
στο κορμί μου. δροσιά ονειρευόμουνα. Δροσιά στο πρώτο παράθυρο, που είχε
ανοίξει αυτόβουλα από τον άνεμο και το πολυετές σκέβρωμα της θαλασσινής
αρμύρας. Δαντέλες εγώ, τυλιγμένη στα όνειρά μου και στο παράθυρο, καρφωμένα
κεντητά μοτίφια. Μοτίφια γεμάτα κεντητές παραστάσεις, από νευρώδη θηλυκά
δάχτυλα και μνήμες»
Η
Αλεξάνδρα. Η Άννα κι ο Μάρκος περπατούν κατά τον συγγραφέα πάνω στην παλέτα
μιας μονόπολης, κάθε της βήμα και μια έκπληξη, κάθε τους πάτημα ίσως να
προκαλέσει μια μεγάλη έκρηξη. Μα γύρω από τους βασικούς ήρωες, περιφερειακά
δρουν άλλοτε κατά βούληση κι άλλοτε μηχανικά μια ξαδέρφη-φίλη επαναστάτρια, η
Ελευθερία, η οποία παρακινεί για δράση, για αποκάλυψη για διαφάνεια, μα κι αυτή
βουβαίνεται από το μοιραίο. Συνάμα μια κατάρα, η μοχθηρή κουνιάδα της
Αλεξάνδρας επιμένει να δηλητηριάζει το ζευγάρι, να χύνει φαρμάκι στις πληγές
των οικείων της δυναμιτίζοντας μια ήδη έκρυθμη κατάσταση. Ο συγγραφέας επιδέξια
χειριζόμενος με τέχνη την εναλλαγή του χθες και του τώρα κρατά αμείωτο το
ενδιαφέρον του αναγνώστη. Έτσι δυο ζωές, της μάνας και της κόρης, ξεδιπλώνονται
μπροστά μας παράλληλα, αλληλοσυμπληρώνοντας η μια την άλλη. Αξιοπρόσεκτο σ αυτό
το βιβλίο είναι και η παράθεση του ψυχισμού της ηρωίδας όταν διακόπτεται η περιπέτεια της αφήγησης για
να φωτιστούν τα σκοτάδια της ψυχής της.
Εκεί
βρίσκει ευκαιρία να ξεδιπλώσει τα θέλω της, τα όνειρα και τους φόβους της,
εξηγώντας μας έτσι απλά κι ανθρώπινα τους μοχλούς δράσης και αντίδρασης του
καθένα μας. Γιατί οι ήρωες και οι ηρωίδες του Γιάννη Φιλιππίδη είναι οι απλοί,
καθημερινοί άνθρωποι, είμαστε εμείς οι ίδιοι που καλούμαστε να βιώσουμε τα
αδιέξοδα της ζήσης μας, να παλέψουμε με τους δαίμονές μας, να δώσουμε τον δικό
μας αγώνα για επικράτηση κάτω από αντίξοες πολλές φορές συνθήκες. Η Αλεξάνδρα
και η Άννα είναι δυο γυναίκες της διπλανής πόρτας, δυο γυναίκες που ενώ
φαινομενικά χάσκουν μέσα στην καθημερινότητά τους, επαναστατούν εσωτερικά,
αντιδρούν βίαια κρυμμένες πίσω από τη ανωνυμία και την ασφάλεια που μπορεί να
παρέχει ευκαιριακά μια μάσκα και μια περούκα. ΄Όταν αυτά όμως κάποτε κυλιούνται στην άσφαλτο έρχεται στο φως μια οικτρή πραγματικότητα, εκείνη
της τήρησης μιας στάσης ζωής κατ ανάγκη των περιστάσεων έχοντας προλάβει όμως
πριν ο συγγραφέας να μας δικαιολογήσει την κίνηση και την συμπεριφορά των
βασικών προσώπων ακόμα κι αν αυτή είναι ακραία και παραβατική!!!
«Γιατί ποιος όριζε αυτό το
κορίτσι των δώδεκα χρόνων να πλημμυρίζει λεκέδες το ποινικό του μητρώο, να
τρομοκρατεί κόσμο, να φορτώνει στο μικρό του σακίδιο λεφτά… Χρήμα ζεστό για
ποιον άλλον, εκτός από την ίδια και την Αλεξάνδρα, που σε κάθε άλλη περίπτωση
θα καταντούσε μαζί με την ίδια, ποιος ξέρει που και πώς. …
…Η Αλεξάνδρα την περίμενε
να γυρίσει στο σπίτι. Κι αυτή προσδοκούσε να γυρίσει σπίτι φορτωμένη. Φορτωμένη
την εξασφάλιση...
Ώσπου να αναφωνήσει, να
ουρλιάζει θαρρείς ένα μεγάλο Συγγνώμη από τον άφαντο θεό που δε στάθηκα να
φοβηθώ. Συγνώμη απ’ το κορίτσι που έπνιξα μέσα μου. Συγνώμη από την Αλεξάνδρα.
Συγνώμη. Συγνώμη. Συγνώμη.»
Ο λόγος
ρέει, τα γεγονότα κι οι καταστάσεις φαντάζουν γνώριμά μας έστω κι αν οι
επιλογές μας στη ζωή είναι άλλες, οι ήρωες απτοί και υπαρκτοί μας πείθουν για
την ύπαρξή τους, συμπάσχουμε μ αυτούς, κατανοούμε τους στόχους τους όσο κι να
μας ξενίζει ο τρόπος επίτευξής του κι αυτό νομίζω είναι το μεγάλο στοίχημα που
κέρδισε ο Γιάννης Φιλιππίδης πρώτα με τον εαυτό του κι έπειτα με εμάς που θα
αναγνώσουμε τούτη την υπαρξιακή αγωνία ανθρώπων που σε τούτη τη ζωή δεν
πρόλαβαν να κάνουν και πολλά…
Πηγή:
